Бадэн, Австрия

Курорт Бадэн у Аўстрыі – найбуйнейшы тэрмальны курорт Еўропы, які размешчаны ва ўсходняй частцы Аўстрыі на тэрыторыі федэральнай зямлі Ніжняя Аўстрыя ўсяго ў 26 км ад сталіцы дзяржавы – Вены.
Курорт Бадэн у Аўстрыі размешчаны на вышыні 220-250 м над узроўнем мора, сярод зялёных пагоркаў Венскага лесу, палёў і вінаграднікаў.

Сёння курорт Бадэн – гэта рэспектабельны і дэмакратычны курорт: ціхія завулкі з дамамі і віламі, утульныя кафэ і рэстаранчыкі, дзе можна паспытаць нацыянальнай кухні і маладога аўстрыйскага віна, а таксама ў нязмушанай абстаноўцы бліжэй пазнаёміцца з курортам і яго жыхарамі, камфартабельныя гатэлі, начныя клубы, гістарычныя і архітэктурныя помнікі. У палацы кангрэсаў у Бадэне размешчана самае вялікае казіно ў Аўстрыі.

Размяшчэнне на краі Паннонскай нізіны абумоўлівае ўраўнаважаны, амаль міжземнаморскі клімат курорта, вялікая колькасць сонечных дзён у годзе і умераныя тэмпературы круглы год.
Тэмпература паветра на курорце Бадэн у Аўстрыі ў ліпені-жніўні складае ў сярэднім ад +16 да +25°C, а ў снежні-студзені слупок тэрмометра апускаецца да -1°C. Самая вялікая колькасць ападкаў 70-71% выпадае ў жніўні і верасні.

Курорт Бадэн у Аўстрыі размешчаны ў маляўнічай даліне ракі Хеленінталь ў горным масіве Венскі лес.
Бадэн – зялёны горад: акрамя таго, што ён акружаны Венскім лесам і вінаграднікамі, вялікую плошчу займаюць гарадскія сады і паркі. Найбольш вядомыя з іх – Курпарк, дзе штодня гуляе аркестр і знаходзіцца помнік кампазітарам Штраўсу і Ланнэру, а таксама альтанка «храм Бятховена» і кветкавы гадзіннік.

Курпарк – адзін з самых вялікіх паркаў у Еўропе і займае плошчу каля 52 га. У парку акрамя тыповых раслін растуць некаторыя віды субтрапічных раслін, парк плаўна пераходзіць у лясы з чорных соснаў Венскага лесу. Разам з казачнымі ландшафтамі ў Курпарке маецца мноства славутасцяў, сярод іх храм Бятховена, фантан Ундзіны.

Добльхофпарк вядомы дзякуючы замку Шлосс Вайкерсдорф і ружоўніку. На працягу ўсяго лета тысячы квітнеючых руж выдаюць найдалікатны водар, чутны амаль ва ўсіх кутках горада. Добльхофпарк раней уваходзіў у склад замка Шлосс Вайкерсдорф. У 60-я гг. парк перайшоў ва ўласнасць гарадской абшчыны, па ініцыятыве якой тут быў разбіты ружоўнік. Ружоўнік ў Добльхофпарке лічыцца найбуйнейшым у Аўстрыі, тут два разы на год (у чэрвені і кастрычніку) квітнеюць каля 600 гатункаў руж.

Шмат іншых паркаў, з дагледжанымі дарожкамі, якія спускаюцца ў вядомую даліну Хеленталь, да манастыроў і развалін старажытных замкаў, або узнімаюцца на пагоркі Венскага лесу.

Гісторыя развіцця курорта Бадэн:

Мясцовасць, дзе цяпер знаходзіцца курорт Бадэн, у пачатку I ст. н.э. была заселена кельтамі. З прыходам рымлян кельты прымусова былі выселены з гэтай тэрыторыі, а мясцовасць стала насіць назву «Тэрмы Паннонікі», так як увайшла ў склад рымскай правінцыі Панонія.

Гарачыя серныя крыніцы актыўна выкарыстоўваліся рымлянамі, пра што сёння сведчыць рымскі летапіс «Уршрунгквелле». На месцы гэтай крыніцы стаялі тэрмы, якія служылі месцам лячэння рымскіх салдат. Пасля цудоўнага вылячэння ў Тэрме Паннонікі ўзводзіліся алтары рымскім багам і сёння ў Бадэне захаваліся два з іх: адзін у гонар багіні здароўя «Salus», а другі – для німфаў сернай крыніцы.

Бадэн быў практычна сцёрты з твару зямлі у 1477 г. падчас вайны супраць караля Венгрыі. Імператар Фрыдрых III даў Бадэну статус горада ў 1480 г. і надзяліў правам спаганяць мытныя пошліны і мець уласны герб. Ужо ў той час на гербе горада былі намаляваны мужчына і жанчына, якія купаюцца ў ракушцы. На працягу наступных стагоддзяў Бадэн не раз цярпеў разбуральныя нашэсці заваёўнікаў, эпідэміі хвароб і г.д.

Развіццё Бадэна як курортнага горада пачалося ў канцы XVIII ст, калі сюды да вады стала прыязджаць імператрыца Марыя Тэрэзія, у гонар якой была названа адна з купалень (Тэрэзіянтбад). З 1796 г. у Бадэне кожнае лета жыў імператар Франц I, што зрабіла Бадэн вельмі модным курортам для кіруючай дынастыі Габсбургаў і прыдворных. З тых часоў горад стаў актыўна забудоўвацца дамамі і палацамі, а вядучыя архітэктары таго часу стварылі новае аблічча горада ў стылі бідермайер. Да самага канца манархіі ў 1918 г. Бадэн заставаўся імперскім горадам. З 1916 па 1918 гг. тут размяшчалася стаўка Карла I, апошняга аўстрыйскага імператара, а 3 лістапада 1918 г. адсюль саюзнікам была паслана дэпеша аб капітуляцыі манархіі.

Славутасці курорта Бадэн:

На курорце Бадэн у Аўстрыі на кожным кроку можна сустрэць сляды бліскучага мінулага, бо ён на працягу стагоддзяў быў лепшым месцам адпачынку каранаваных асоб. Сярод шматлікіх славутасцяў горада вылучаецца Кайзерхаўс – летняя рэзідэнцыя імператара Франца I, у 1916-1918 гг. тут жыў апошні аўстрыйскі імператар Карл I.

Асаблівай увагі заслугоўвае Фраўенбад – старажытная рымская крыніца, якая шырокую вядомасць атрымала ў Сярэднявеччы. Першы будынак на крыніцы быў пабудаваны ў 1821 г. і гэтая купальня была прызначана толькі для шляхетных дам. З канца XX ст. Фраўенбад выкарыстоўваецца як выставачны комплекс. У Бадэне абавязкова варта наведаць гарадскую ратушу пачатку XVIII ст. на плошчы Хаўптплац, калона Святой Тройцы, пабудаваны ў горадзе пасля эпідэміі чумы 1713, гадовая арэна ў Курпаркі з рассоўным шкляным дахам, дом Бятховена на Ратхаўсгассе, дзе вялікі кампазітар напісаў частку знакамітай «Дзевятай сімфоніі», паляўнічы домік Майерлінгом, сінагога, музей дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва, адкрыты ў 1904 г. у гонар 60-ці годдзя імператара Франца Іосіфа, музей лялек.

Наваколлі курорта не менш цікавыя для гасцей Бадэна, так недалёка ад горада даліну ракі Хелененталь перасякае старадаўні акведук венскага вадаправода, непадалёк знаходзяцца руіны замка Раўхенек XII, трохі далей – замак Ната Вайльбург XII ст. Візітнай карткай курорта Бадэн з'яўляецца яго дзіўная прырода: шматлікія даліны, паркі, ружанцы: Хелененталь, Добльхофпарк, Курпарк, падземныя возера ў былых гіпсавых кар'ерах і г.д.

Фестывалі курорта Бадэн

Жыццё курорта Бадэн у Аўстрыі адрозніваецца разнастайнасцю: штогод 1 мая праводзіцца адкрыццё летняга сезону, якое суправаджаецца святочным канцэртам у гарадскім тэатры, у чэрвені ў гарадскім ружанцы адбудуцца дзіўныя «Баденскія дні ружаў», з чэрвеня па верасень у горадзе адкрыты сезон скачак і праводзіцца аперэтачны фестываль у Курортным парку, у верасні – жыхары і госці курорта атрымліваюць асалоду на бятховенскім тыдні, да пачатку кастрычніка ўсіх знатакоў віна запрашаюць на вінаробныя тыдні і г.д.