Сабор Мацяша

Сабор Мацяша знаходзіцца ў Будапешце на плошчы Святой Троіцы. Гісторыя сабора Мацяша вельмі доўгая і насычаная . Заснаваны сабор быў яшчэ Іштванам Вялікім першым каралём Венгрыі ў 1015 годзе. На месцы сучаснага сабора была пабудавана Царква Дзевы Марыі, якую праз два стагоддзі татара-манголы зраўнялі з зямлёй. Аднак царква была адноўлена каралём Белай IV пасля вызвалення краіны ў 1270 г.

У перыяд кіраванні караля Мацяша Корвіна з 1468 па 1490 г.г. Венгерскае Каралеўства стала моцнай і незалежнай дзяржавай, а горад Будва — яго сталіцай. Сабор Мацяша атрымаў статус галоўнага каталіцкага храма сталіцы.

У 1541 г. горад Буда захапілі туркі, якія разрабавалі сабор, выбялілі сцены і перарабілі сабор у мячэць. У цячэнне 145 гадоў Сабор Мацяша быў цэнтральнай мячэццю Буды.

Па даўнейшым паданні, Сабор Мацяша адыграў ключавую ролю ў вызваленні Буды ад турэцкага валадарства. Падчас аблогі турэцкай Буды ў 1686 г. здарылася вялікае дзіва. Тысячы туркаў маліліся ў пераробленай імі мячэці. Падчас малітвы пасля траплення артылерыйскага снарада абвалілася сцяна храма і прама перад імі паўстала статуя Найсвятой Дзевы Марыі. Турэцкія войскі былі дэмаралізаваны і ў гэты ж дзён здалі горад.

Многія гады пайшлі на аднаўленне Сабора Мацяша. Вядомы венгерскі архітэктар Фрыдэш Шуляк кіраваў будаваннем храма 22 года, пачынаючы з 1874 г. Сабор Мацяша, дзякуючы ідэям архітэктара, набыла свой унікальны выточны від.

На паўднёвай званіцы можна заўважыць герб з выявай крумкача з кольцам у дзюбе, таксама крумкач сядзіць і на спічаку Сабора Мацяша. Гэта птушка — знак венгерскага караля Мацяша Корвіна, у гонар якога названы Сабор.

Раскошна выглядае інтэр'ер сабора ўпрыгожаны разьбой па дрэве, элегантнай пазалотай, унікальнымі карцінамі і скульптурамі. Уражае гульня сонечных праменяў, што прасякаюць у храм праз шматкаляровыя шклы вітражоў.

У Саборы Мацяша пахаваны кароль Бела III і яго жонка Ганна. У падземнай крыпце спачываюць многія знакамітыя людзі Венгрыі. Радам у галерэі — цікавы музей рэлігійнага мастацтва. У храме пададзена копія Кароны Св. Іштвана, святой кароны Венгрыі, якую вярнуў на радзіму Мацяш Корвін. У Саборы пышная акустыка, тут праводзяцца канцэрты і вечары арганнай музыкі.